Keneler, sadece Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına neden olmakla kalmıyor, aynı zamanda 200’den fazla hastalığın taşıyıcısı olabiliyor. Bu önemli bilgiyi Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adem Keskin vurguluyor. Türkiye’de KKKA hastalığının tanısının konulması ve yaygınlaşması üzerine yapılan çalışmalar da artmış durumda.

Kenelerle ilgili çalışmaları 2008 yılından beri sürdüren Keskin, Ondokuz Mayıs ve Artvin Çoruh üniversiteleri ile işbirliği içinde yabani hayvanlardaki kene popülasyonu ve bu kenelerin taşıdığı hastalıklar üzerine araştırmalar yapıyorlar.

İnsanlarda hastalıklara sebep olan kene türlerini araştırmaya devam ettiklerini belirten Keskin, yaz aylarının gelmesiyle birlikte kenelerin aktivitelerinin arttığına dikkat çekiyor ve halkın bu konuda daha bilinçli olması gerektiğini vurguluyor.

Özellikle “Hyalomma marginatum” cinsi kenelerin popülasyonundaki artış ve insanlarda KKKA hastalığının görülmesi üzerine araştırmaların yoğunlaştığını belirten Keskin, kenelerin sadece KKKA virüsünü değil, aynı zamanda 200’den fazla hastalığın etkenini taşıyabileceğini ifade ediyor.

TOGÜ Rektörü Prof. Dr. Fatih Yılmaz da havaların ısınmasıyla birlikte Tokat ve çevresinde KKKA hastalığında bir artış olduğunu belirtiyor. Üniversite bünyesinde biyoloji bölümünde kene türleriyle ilgili çalışmaların yapıldığını ve bu konuda önemli adımlar atıldığını vurguluyor.

Hareketsiz yaşam tarzının sağlık üzerindeki olumsuz etkileri son derece ciddi olabilir. Kalp ve Damar Cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Cengiz Köksal, uzun süre masa başında veya ayakta hareketsiz kalmanın, özellikle baldır kaslarının etkin bir şekilde çalışmaması nedeniyle kirli kanın pıhtı oluşturma riskini artırdığını belirtiyor. Bu pıhtıların akciğerlere ulaşması durumunda ise ani ölüm riskiyle karşı karşıya kalınabileceğini vurguluyor.

Genç yaşlarda dahi kalp ve damar sağlığının tehdit altında olduğunu ifade eden Prof. Dr. Köksal, bilgisayar başında uzun saatler geçirme, ayakta uzun süre hareketsiz kalma gibi alışkanlıkların bu riski artırdığını söylüyor. Özellikle meslek gereği uzun süre ayakta durmak zorunda olan kişilerin bu konuda dikkatli olmaları gerektiğini vurguluyor.

Köksal, pıhtı oluşumunun önemli nedenlerinden birinin bacaklardan akciğerlere giden dolaşım yolunda yer çekiminin etkisi olduğunu belirtiyor. Bu süreçte baldır kaslarının önemli bir rol oynadığını ve hareketsizlik durumunda kanın göllenip pıhtı oluşturma riskinin arttığını açıklıyor. Ancak basit bir egzersizle bu riskin önlenebileceğini vurgulayarak, parmak ucu-topuk hareketiyle baldır kaslarını çalıştırmanın önemine dikkat çekiyor.

Uzun süre yolculuk yapmak zorunda olanların da bu riski göz önünde bulundurması gerektiğini belirten Köksal, hareketin önemini vurgulayarak günde 3-4 kilometre tempolu yürüyüş yapmanın faydalı olabileceğini ifade ediyor. Hareketin yanı sıra bol su içmenin de kanın akışkanlığını sağladığını ve bu sayede pıhtı oluşumunu engellediğini söylüyor.

Sonuç olarak, Prof. Dr. Köksal’ın vurguladığı gibi, hareketsiz yaşam tarzı beraberinde ciddi sağlık risklerini getirebilir. Ancak düzenli egzersiz ve hareket ile bu riskleri azaltmak mümkündür.

Liselere Geçiş Sınavı (LGS) yaklaşırken, öğrencilerin başarılı olmalarını engelleyebilecek bazı yaygın hatalar bulunuyor. Bu hataların üstesinden gelmek için ise bazı öneriler mevcut. İşte, LGS’de sık yapılan hatalar ve bu hataları önlemek için tavsiyeler:

Uzun Paragraflı Sorulara Dikkat: Özellikle uzun paragraflı sorular, öğrencileri yanıltabilir. Sorulardaki önemli ifadeler, örneğin “kesinlikle” veya “sadece” gibi kelimeler gözden kaçabilir. Bu nedenle, soruları dikkatlice okuyup anlamak büyük önem taşıyor.

Altı Çizili İfadeleri Kaçırmamak: Sorularda altı çizili ifadeler genellikle önemli ipuçları içerir. Bu ifadeler göz ardı edildiğinde, kolay gibi görünen sorular bile yanlış cevaplanabilir. Bu yüzden, altı çizili kelimelere özel bir önem vermek gerekiyor.

Önyargılı Yaklaşımlardan Kaçınmak: Bazı öğrenciler, uzun sorulara “kesin zordur” gibi önyargılarla yaklaşarak hata yapabilirler. Oysa ki, çeldiriciliği en düşük olan sorular genellikle karmaşık gibi görünenlerdir. Bu nedenle, öğrencilerin önyargılı yaklaşımlardan kaçınıp her soruya adil bir şekilde yaklaşmaları önemli.

Olumsuzluk Eklerine Dikkat: Bazı soru kökleri olumsuz olarak verilebilir. “Hangisi değildir”, “hiçbir zaman” gibi ifadeleri doğru bir şekilde anlamak ve soruları dikkatlice okumak gerekiyor.

Zihinden İşlem Yapmamak: MEB’in örnek sorularına göre, sınavda fazla adımlı işlemlerin olduğu soruların sayısı artmış durumda. İşlemleri zihinden çözmeye çalışmak, hata yapma riskini artırabilir. Bu nedenle, her türlü işlemi test kitapçığı üzerine yazarak yapmak daha doğru olacaktır.

Çeldirici Şıklara Dikkat: Şıkları dikkatlice okumadan, cevabı bulduğunuzu düşünerek diğer şıkları göz ardı etmemek önemli. Bazı şıklar, doğru cevaba çok benzeyen ancak yanıltıcı olabilen seçenekler içerebilir.

Sorularla İnatlaşmamak: Zaman kaybını önlemek için, üzerinde fazla düşündüğünüz bir soruya takılıp kalmamak önemli. İnatlaşmak yerine, zamanı daha verimli kullanmak adına diğer sorulara geçmek daha uygun olabilir.